Straling eindberging kernafval

door dr.ir. Peter Löhnberg, 17-12-2023

Trefwoorden: Kernafval, radioactief afval, straling, kernenergie, eindberging, veiligheid.

In regeringsplannen, op veel opiniepagina’s en aan talkshowtafels wordt kernenergie aanbevolen zonder veel aandacht te besteden aan de straling door het kernafval dat daarbij ontstaat.

Vaak wordt aangenomen dat veilige eindberging (definitieve opslag) mogelijk is. Dit komt o.a. door de bewering (p. 61) door de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) dat eindberging van het afval tot de sluiting in 2033 van kerncentrale Borssele in een 100 m dikke kleilaag op 500 m diepte veilig zou zijn. Dat zou volgen uit het door hen van 2011 tot 2018 gecoördineerde Onderzoek-Programma Eindberging Radioactief Afval (OPERA).

De COVRA stelt voor om ons radioactieve afval tot 2130 bovengronds op te slaan voor nader onderzoek en om intussen de 2 miljard euro te verdienen die volgens hen nodig zou zijn voor eindberging. Die bovengrondse opslag lijkt nog veilig mogelijk. Daarna blijft het afval echter nog honderdduizenden jaren sterk stralen en zo lang houden de opslagvaten het niet uit. Ondergrondse eindberging moet zorgen dat het afval pas aan de oppervlakte komt als de straling voldoende verminderd is. Het buitenland is niet happig op ons afval. Dus worden plekken in ons land gezocht. Daarbij lijkt klei minder onveilig dan zout.

Ik was aanwezig bij de presentaties over OPERA en heb de onderzoekrapporten op de OPERA-webpagina bestudeerd. Daaruit bleek dat ze een wiskundig model gebruikten om te berekenen na hoeveel tijd en met welke straling radioactieve afvaldeeltjes uit de afvalvaten via de kleilaag en de bovenlaag het leefmilieu bereiken.

Nu ben ik specialist in het afleiden van modellen uit experimenten voor het ontwerpen van optimale oplossingen. Daardoor ontdekte ik dat de veiligheid van de bij OPERA onderzochte eindberging niet is aangetoond. De redenen en gevolgen hiervan heb ik beschreven in mijn boek ‘Radioactief afval – Waar laten we het?’. Deze site biedt daarvan een samenvatting.

In deze website wordt geen aandacht besteed aan andere bezwaren tegen kernenergie dan het radioactieve afval omdat die elders al voldoende aandacht krijgen, bijvoorbeeld op de websites van de organisaties Laka en WISE. Ook wordt niet gesproken over kernfusie en thoriumreactoren omdat er nog langdurig onderzoek nodig is om misschien te komen tot werkende reactoren.